Cənubi Qafqaz Tədqiqatlar Mərkəzi

Çin lideri Si Cinpin 2012-ci ildə Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutundakı (MQİMO) çıxışı zamanı ilk dəfə Bəşəriyyət üçün Ortaq Gələcək Birliyi konsepsiyasını irəli sürüb. Həmin ilin sonunda Çin Kommunist Partiyasının 18-ci Qurultayının hesabatında bu konsepsiya rəsmi olaraq dövlət siyasəti kimi qəbul edilib. Sözügedən konsepsiya həqiqi çoxtərəfliliyin qurulması və qlobal/regional müstəvidə inkişaf, təhlükəsizlik və sivilizasiya problemlərinin…

ABŞ Ermənistanla hərbi əməkdaşlığı genişləndirir. Vaşinqton Ermənistanın Müdafiə Nazirliyinə öz nümayəndələrini yerləşdirmək və Ermənistan ordusu ilə mütəmadi təlimlər keçirməklə kifayətlənməyərək, bu ölkəyə təyyarələrlə silah-sursat daşıyır və birbaşa öz hərbi kontingentini Ermənistan ərazisində yerləşdirir. Bu proses İrəvanın KTMT üzvü olaraq qalması, ölkə sərhədlərinin Rusiya sərhədçiləri tərəfindən qorunması, Ermənistandakı Rusiya hərbi bazasının öz fəaliyyətini davam etdirməsi fonunda…

Cənubi Qafqazda gedən geo-siyasi proseslərin fonunda yaranan əsas suallardan biri bu regionun ölkələrinin Rusiya ilə iqtisadi əlaqələrinin nəcə dəyişməsidir. Ermənistanın Qərbə inteqrasiyası ilə bağlı fikirlər səsləndirilsə də iqtisadi göstəricilər bunun əksini göstərir. Son illərdə Gürcüstan və Azərbaycanın Rusiya ilə ticarət əlaqələrində ciddi dəyişikliklər müşahidə edilməmişdir. Rusiya-Ukrayna müharibəsi başladıqdan sonra isə Ermənistanın Rusiyadan olan iqtisadi asılılığı…

Qarşıdan gələn payızın siyasi baxımdan qızmar keçəcəyi heç kəsdə şübhə doğurmur. Çünki cari ildə qlobal səviyyədə gözlənilən bir sıra hadisələr məhz bu fəsilə təsadüf edir. Həmin hadisələrin bu və ya digər şəkildə Cənubi Qafqaz regionuna təsiri isə qaçılmazdır. ABŞ-da prezident seçkiləri Noyabrda baş tutacaq ABŞ prezidenti seçkiləri ərəfəsində ölkədəki siyasi mübarizə artıq pik həddə çatıb….

İyulun 2-də “Freedom House” təşkilatının veb-səhifəsində “Niyə Dağlıq Qarabağda heç bir erməni yoxdur?” adlı xüsusi hesabat dərc edildi. Sənəddə göstərilir ki, bu təşkilatdan başqa həmin hesabatın hazırlanmasında digər beynəlxalq QHT-lər də iştirak edib: “Açıq Cəmiyyət İnstitutu” (Open Society Foundations), “İnsan Hüquqları üzrə Beynəlxalq Tərəfdaşlıq” (International Partnership for Human Rights), “Həqiqət İtləri” (Truth Hounds – sualları hazırlayan Ukrayna QHT-si),…

Hesabatın preambulasında belə yazılıb: “Bu faktaraşdırıcı hesabat “Freedom House”, “International Partnership for Human Rights”, “Democracy Development Foundation”, “Helsinki Citizens’ Assembly – Vanadzor”, “Protection of Rights without Borders”, “Law Development and Protections Foundation” və “Truth Hounds” tərəfindən birgə hazırlanıb. “Media Diversity Institute” açıq mənbəli araşdırma və yoxlama aparıb. Talin Hitik xülasənin və daha geniş hesabatın redaktə…

Son illərdə Türkiyənin beynəlxalq nüfuzunun artması göz önündədir. Dünya miqyasında gərginliyin yüksəlməsi fonunda istər Qərb, istərsə də qeyri-Qərb ölkələrinin Ankaraya olan ehtiyacı artır. Belə ki, Türkiyə geosiyasi baxımdan unikal mövqeyi və getdikcə ağırlaşan beynəlxalq çəkisilə fərqli tərəflər arasında ortaq məxrəc rolunu oynaya biləcək azsaylı dövlətlərdəndir. Qərb – Türkiyə yaxınlaşması Ukraynada fəal hərbi əməliyyatların başlanmasından sonra…

Cənubi Qafqaz regionu cəmi üç ölkədən ibarətdir: Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstan. Bu region parçalanmış bir bölgədir. Burada məsləhətləşmələrin aparıldığı regional struktur yoxdur, bölgənin hər bir ölkəsinin müxtəlif xarici siyasət prioritetləri var. Türkiyə, Rusiya və İran da coğrafi baxımdan Qafqaz ölkələridir. Onlar fiziki cəhətdən yaxın, həmsərhəd olsalar da, Cənubi Qafqaz üçün bu dövlətlər hələ də xarici…

Bəşəriyyət tarixi qlobal miqyasda özünün ən təlatümlü dövrlərindən birini yaşayır. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra dövlətlərin təhlükəsizliyi və əməkdaşlığını qorumaq üçün yaradılmış Yalta-Potsdam beynəlxalq münasibətlər sistemi xeyli müddətdir ki, iflic vəziyyətindədir. İşlək tənzimləmə mexanizmlərinin olmaması ucbatından indiyədək görünməmiş fəlakətlərə gətirib çıxara biləcək nüvə müharibəsi təhlükəsi gün keçdikcə daha da artır. Soyuq müharibənin ardından ortaya çıxmış dünya…

Hazırda beynəlxalq münasibətlər sahəsində Çin ətrafında gedən müzakirələrdə daha çox ABŞ-Çin rəqabəti və Rusiya-Çin əməkdaşlığı mövzuları diqqət mərkəzindədir. Lakin Aİ-Çin münasibətləri də öz əhəmiyyətinə görə ilk iki istiqamətdən geri qalmır və hətta gələcəkdə Vaşinqton-Pekin, Moskva-Pekin əlaqələri üçün müəyyənedici amillərdən biri kimi çıxış edir. Aİ-Çin münasibətləri özünəməxsus dinamikaya və xüsusiyyətlərə malikdir. Bəzi akademik dairələrdə bu münasibətlər…