ABŞ dövlət katibinin müavini Ceyms O`Brayen Rusiya və İranın yaratdığı təhlükəsizlik arxitekturasının Cənubi Qafqaz ölkələri üçün arzuolunmaz olduğunu bildirib.
“Regional (Cənubi Qafqaz) təhlükəsizliyin əsas oyunçuları kimi Rusiya və İran oxu ətrafında qurulmuş gələcək qeyri-sabit və arzuolunmazdır, o cümlədən Ermənistan və Azərbaycan hökumətləri üçün”, – O’Brayen deyib.
Yaxşı fikirdir, amma…
Ermənistan və Azərbaycan üçün nəyin arzuolunmaz, nəyin faydalı olması ilə bağlı ABŞ rəsmisinin fikirləri təqdirəlayiqdir.
Amma Azərbaycan liderləri ABŞ-ın tövsiyəsi olmadan hələ 25 il öncə özləri bu fikrə gəliblər. Azərbaycan Gürcüstan və Türkiyə ilə strateji tərəfdaşlıq münasibətlərini üçtərəfli formatda rəsmiləşdirib, Vaşinqtonun isə buna həmişə biganə münasibəti olub. Azərbaycanın ABŞ-ın maraqlarına uyğun olan bütün strateji layihələri bu üçtərəfli formatda reallaşır.
Azərbaycan KTMT-yə daxil olmayıb, Rusiyanın lider olduğu Aİİ və Gömrük İttifaqının üzvü deyil. Azərbaycanla Rusiyanın təbii ticarət əlaqələri var.
Moskva ilə Bakının yalnız müttəfiqlik əməkdaşlığı bəyannaməsi var ki, bu da Rusiya sülhməramlılarını Azərbaycan ərazisindən vaxtından əvvəl çıxarmağa imkan verib.
Azərbaycanın İranla münasibətləri mürəkkəb və ziddiyyətlidir.
Rusiya, Azərbaycan və İranın iştirakı ilə Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi yalnız iqtisadi layihədir, burada hər hansı bir oxun formalaşmasına işarə yoxdur.
Azərbaycanda gələcək inkişafın oxu Şərq-Qərb və Şimal-Cənub vektorlarında TDT ətrafında formalaşır. Bakı ilə razılaşdırılmış bütün məsələlər real şəkildə işləyir!
Bəs Ermənistan?
Ermənistan Rusiyanın müttəfiqidir, ölkə KTMT, Aİİ və Gömrük İttifaqının üzvüdür. Ermənistanda Rusiya hərbi bazası var, Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidməti (FSB) isə Ermənistanın Türkiyə və İranla sərhədlərində dayanır! Paşinyan hökuməti Rusiya ilə ticarət dövriyyəsini ildə 14-16 milyard dollara çatdırır.
Yəni Ermənistanın Rusiya ilə bütün sahələri əhatə edən geniş əlaqələri mövcuddur.
Ermənistanın İranla əlaqələri strateji tərəfdaşlıq səviyyəsindədir və onlar da inkişaf edərək dərinləşir. Ən azı Paşinyan son bir neçə ildə Xamneyi ilə görüşən regionun yeganə lideridir!
İran Aİİ ilə qarşılıqlı əlaqələrini Ermənistan vasitəsilə qurur!
Yəni Ermənistan Moskva və Tehran oxunda olmağın bariz nümunəsidir!!!
Bəs ABŞ buna necə reaksiya verir?!
İndiki Amerika administrasiyasının dezavantajı ondan ibarətdir ki, bu cür bəyanatlar verərkən, ilk növbədə, sonrakı addımlarında uyğunsuzluq nümayiş etdirirlər. ABŞ Ermənistanla yaxınlaşaraq onun siyasətini ağlabatan adlandırır və Azərbaycanı özündən uzaqlaşdırmaq üçün hər şeyi edir. Prezident İlham Əliyev bu uyğunsuzluğu “nankorluq” adlandırıb.
O`Brayen bəyanatından ABŞ-ın nöqteyi nəzərindən region ölkələri üçün nəyin arzuedilməz olduğu anlaşılır. Bəs arzuedilən nədir?! Bu barədə bir söz deyilmir.
ABŞ-ın hərəkətləri əsasında belə qənaətə gəlmək olar ki, Vaşinqton üçün region ölkələrinin Rusiya və İranla qarşı-qarşıya dayanması arzuolunandır. Ağ Evə məhz qarşıdurma lazımdır! Ona görə də, məsələn, Azərbaycanın Rusiya və İranla münasibətlərdə müstəqilliyi Vaşinqtonda məmnunluq doğurmur.
Bir sözlə, ABŞ-da seçkilərə az vaxt qalıb və indiki administrasiyanın yox olması artıq zamanın tələbinə çevrilib, çünki Vaşinqtonun siyasətindəki bu uyğunsuzluq və qərəzlilik bütün ağlabatan sərhədləri aşır.
