Azərbaycanın COP29 ərəfəsində BMT çərçivəsində “COP atəşkəsi” təşəbbüsü ilə çıxış etməsi ölkəmizin iqlim dəyişiklikləri ilə mübarizədə qlobal diplomatik səylərindən qaynaqlanır. Bu təşəbbüs həm iqlim məsələlərinin, həm də qlobal sülh və təhlükəsizlik problemlərinin bir-birinə bağlı olduğunu göstərən vacib bir addımdır. Digər tərəfdən Azərbaycanın “COP atəşkəsi” təşəbbüsü ilk növbədə dünyada gedən iqlim dəyişikliyi ilə münaqişələrin qarşılıqlı əlaqəsini vurğulayır. İqlim dəyişikliyi resursların çatışmazlığı, məcburi yerdəyişmə və sosial gərginliklərə səbəb olmaqla, münaqişələri də qızışdırır. Bu təşəbbüs iqlim dəyişikliyi ilə bağlı tədbirlərin münaqişə zonalarında da davam etdirilməsini və iqlim məsələlərinin müharibələrin önünə keçməsini təşviq edir.
Azərbaycanın irəli sürdüyü “COP atəşkəsi” təşəbbüsü beynəlxalq birliyə iqlim tədbirləri çərçivəsində münaqişələrin dayandırılması üçün çağırışdır. COP29 kimi qlobal tədbirlər zamanı atəşkəs elan edilməsi, bu toplantıların yalnız ekoloji müzakirələr deyil, həm də qlobal sülh və təhlükəsizlik üçün mühüm platforma olduğunu təsdiq edir. Azərbaycan bu təşəbbüslə sülh və təhlükəsizliyin qlobal iqlim gündəminin bir hissəsi olmasının vacibliyini ön plana çıxarır. Bundan əlavə, Azərbaycanın belə bir təşəbbüslə çıxış etməsi onun iqlim diplomatiyasında daha aktiv rol oynadığını göstərir. Buradan çıxan nəticə ondan ibarətdir ki, Azərbaycan öz gündəmini təkcə regional məsələlərlə məhdudlaşdırmır, eyni zamanda qlobal səviyyədə iqlim dəyişikliyi və təhlükəsizlik kimi mühüm məsələlərə töhfə vermək istəyir. Bu təşəbbüs Azərbaycanın BMT çərçivəsində daha geniş miqyasda qəbul edilən bir aktor kimi çıxış etməsi üçün əhəmiyyətli addımdır.
“COP atəşkəsi” təşəbbüsü bu qəbildən olan tədbirləri BMT-nin dayanıqlı inkişaf məqsədləri ilə əlaqələndirir. Çünki münaqişələr və qeyri-sabitlik, dayanıqlı inkişaf məqsədlərinin həyata keçirilməsinə mane olur. Atəşkəsin təmin edilməsi isə iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə üçün daha sabit bir mühit yaradar, bu da iqlim tədbirlərinin uğurla həyata keçirilməsinə imkan verər. Bu təşəbbüs Azərbaycanın Cənubi Qafqazda davamlı sülhün təmin edilməsi və münaqişələrin həlli istiqamətində daha fəal rol oynamaq istədiyini göstərir. Azərbaycan bu təşəbbüslə həm öz milli maraqlarını qoruyur, həm də regionda dayanıqlı inkişafı təşviq edir. Bundan başqa, “COP atəşkəsi” təşəbbüsü BMT və beynəlxalq ictimaiyyət üçün də münaqişələrə yeni yanaşma təklif edir. Ənənəvi olaraq hərbi atəşkəs və sülh təşəbbüsləri münaqişələrin birbaşa həlli məqsədini daşısa da, iqlim dəyişikliyi və ekoloji tədbirlərlə bağlı atəşkəsin tələb edilməsi münaqişələrin dolayısı ilə həll olunmasına və qlobal təhlükəsizlik üçün yeni bir platforma yaradılmasına gətirib çıxara bilər.
“COP atəşkəsi” təşəbbüsü münaqişələrin həllinə yeni yanaşma təklif edir
